กลอนหก

ตามหลักฐานทางวรรณคดีไทย กลอน พบครั้งแรกในกลบทศิริวิบุลกิตติ สมัยอยุธยาตอนปลาย นอกนั้นก็แทรกอยู่ในกลอนบทละคร แต่ที่ใช้แต่ตลอดเรื่องเริ่มมีในสมัยรัชกาลที่ ๖ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ คือ กนกนคร ของกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.)
คณะ กลอนหก บทหนึ่งประกอบด้วย 2 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 6 คำ ตามผัง
O O O O O O
O O O O O O
O O O O O O
O O O O O O
สัมผัสนอก ให้มีสัมผัสระหว่างคำสุดท้ายวรรคหน้ากับคำที่สองของวรรคหลังของทุกบาท และให้มีสัมผัสระหว่างบาทคือคำสุดท้ายของวรรคที่สองสัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สาม ส่วนสัมผัสระหว่างบท กำหนดให้คำสุดท้ายของบทแรก สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สองของบทถัดไป
สัมผัสใน ไม่บังคับ แต่หากจะให้กลอนสละสลวยควรมีสัมผัสระหว่างคำที่สองกับคำที่สาม หรือระหว่างคำที่สี่กับคำที่ห้าของแต่ละวรรค
ตัวอย่างกลอน 6
วันหนึ่งสากลย์คนธรรพ์
พร้อมกันสังคีตดีดสี
เป็นที่เหิมเหมเปรมปรี
ต่างมีสุขล้ำสำราญ

บางองค์ทรงรำทำเพลง
บังคลบรรเลงศัพท์สาร
บันเทิงเริงรื่นชื่นบาน
ในวารอิ่มเอมเปรมใจ
— กนกนคร, กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น